Spis treści:
System CMS – co to jest i jak działa?
CMS to skrót od angielskiego content management system, czyli system zarządzania treścią. W dużej mierze nazwa sugeruje już, jakie jest zastosowanie tego rozwiązania. Dzięki niemu możesz stosunkowo łatwo zarządzać swoją stroną WWW. Najczęściej nie będzie Ci do tego potrzebna nawet podstawowa znajomość języka HTML, gdyż np. treści możesz dodawać na zasadzie podobnej, jak w popularnych edytorach tekstowych. Jednak system CMS to nie tylko wprowadzanie contentu, a ogrom innych możliwości, m.in.:
- zarządzanie użytkownikami,
- zarządzanie menu,
- moderowanie komentarzy,
- dodawanie zdjęć,
- zmiana szablonu,
- edycja kodu HTML,
- ustalenie formy adresów URL,
- dodawanie nowych rozwiązań.
Funkcje, jakie będziesz mieć, zależą przede wszystkim od tego, na jaki system się zdecydujesz.
Jeśli korzystasz z hostingu, zaloguj się do panelu administracyjnego. Znajdziesz tam prawdopodobnie instalator aplikacji, za pomocą którego dosłownie po kilku kliknięciach myszką zainstalujesz CMS-a. Wybór masz ogromny! Na poniższym screenie widzisz tylko część propozycji. Łączy je jedno – są dostępne za darmo.
Celem systemu CMS jest ułatwienie zarządzania stroną. To dzięki niemu możesz prowadzić np. witrynę firmową i często bez wsparcia specjalisty wdrażać proste modyfikacje, takie jak aktualizacja treści, zmiana opcji w menu czy ustawienie odpowiednich meta tagów. W praktyce jednak nie każdy system CMS jest tak łatwy w obsłudze. Niektóre z nich są bardzo przystępne i szybko zrozumiesz, jak wykonać w nich podstawowe operacje, a w innych możesz mieć problem z wprowadzaniem jakichkolwiek zmian.
Dlatego nie warto stawiać na przypadkowy system CMS, szczególnie jeśli przygodę z nim zaczynasz bez doświadczenia z takimi rozwiązaniami. To m.in. prostocie obsługi swój sukces zawdzięcza WordPress, czyli najpopularniejszy CMS na świecie. Według danych W3Techs z października 2020 roku korzystało z niego blisko 64 proc. wszystkich stron, które bazują na systemie CMS i prawie 40 proc. wszystkich istniejących witryn. To doskonale obrazuje, jaki sukces odniosło to rozwiązanie.
Jego popularność wynika m.in. z tego, że można z niego korzystać z darmo, nawet w celach zarobkowych. Społeczność tego CMS-a tworzą miliony internautów, a do dyspozycji użytkowników są tysiące rozszerzeń, dzięki którym możesz zwiększyć funkcjonalność systemu. W listopadzie 2020 roku w bazie WordPressa znajdowało się ponad 58 tys. wtyczek!
Rodzaje systemów CMS
Jeśli jesteś na etapie poszukiwania systemu CMS, który spełni Twoje oczekiwania, to powinieneś brać pod uwagę różne rodzaje takich rozwiązań i ostatecznie wybrać takie, które będzie odpowiednie w przypadku Twojego projektu. Należy brać pod uwagę różne kwestie, gdyż nie dla każdego najlepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z aplikacji, która dostępna jest bez opłat. Oto rodzaje systemów CMS:
1. SaaS
To skrót od software as a service. Taką ofertę znajdziesz w wielu firmach hostingowych i nie tylko. To rozwiązanie idealne, jeśli szukasz najłatwiejszego sposobu na założenie strony. W tym przypadku nie interesuje Cię poszukiwanie odpowiedniego hostingu, aktualizowanie systemu CMS czy nawet jego instalowanie. W ramach usługi otrzymasz do dyspozycji zainstalowaną stronę. Musisz jedynie zalogować się do panelu administracyjnego i rozpocząć personalizowanie witryny. Model ten jest bardzo popularny szczególnie w przypadku sklepów internetowych.
To bardzo wygodne rozwiązanie zarówno dla klientów indywidualnych, jak i dla przedsiębiorstw. Z badania „Chmura obliczeniowa w Polsce 2020” przeprowadzonego przez redakcję Computerworld, wynika, że aż 45 proc. firm w naszym kraju korzysta z modelu software as a service. Za taką ofertę płacisz miesięczną, kwartalną lub roczną opłatę. Najczęściej do wyboru masz kilka pakietów, które różnić się mogą maksymalną liczbą produktów, administratorów, języków, walut czy szablonów do wyboru. Popularność tego rozwiązania wynika m.in. z tego, że umożliwia ono stosunkowo łatwe rozpoczęcie działalności w sieci, natomiast jego wadą jest ograniczona elastyczność. Jeśli będziesz chciał przenieść dane, to możesz mieć z tym problem – wszystko zależy od tego, czy firma oferująca usługę, daje taką możliwość.
2. Open Source
Czyli dostępne za darmo. Najpopularniejszym CMSem z tej grupy jest wspomniany WordPress. Inne to m.in. Drupal czy Joomla!. Jeśli chodzi o bezpłatne oprogramowanie sklepów, to wymienić można WooCommerce (wtyczka do WordPressa), Magento, PrestaShop, OpenCart, osCommerce i inne. W tym przypadku nie musisz nic płacić za korzystanie z tych rozwiązań, ale możesz potrzebować pomocy przy wdrażaniu modyfikacji, musisz też pamiętać o instalowaniu aktualizacji.
Jeśli postawisz na popularnego darmowego CMS-a, to możesz przebierać w gotowych motywach czy wtyczkach. Bez trudu znajdziesz też opisy tego, jak uzyskać oczekiwany efekt. Nie będziesz mieć również problemów ze znalezieniem programisty, który wprowadzi zmiany, których potrzebujesz. Na pewno plusem tego rozwiązania jest to, że nie ponosisz kosztów związanych z oprogramowaniem strony, ewentualnie – są one niewielkie. Kolejnym atutem tej oferty jest nieograniczona elastyczność i bezproblemowe przenoszenie danych.
Które z rozwiązań cieszy się większą popularnością? SaaS czy open source? Z danych builtwith.com wynika, że np. polskie sklepy najczęściej korzystają z darmowego oprogramowania. Najwyższą pozycję ze sklepów oferowanych w modelu SaaS zajęła Presta. 21 proc. stanowią „inne”.
3. Dedykowany
Taki system powstanie na Twoje zamówienie, zgodnie z przygotowaną specyfikacją. Zatem będzie to CMS szyty na miarę potrzeb, spełniający wszystkie Twoje oczekiwania. Oczywiście w przyszłości programista i tak może wdrożyć takie rozwiązania, których aktualnie będziesz potrzebować. Czy zatem jest to najlepsza opcja? Przyjrzyjmy się jej bliżej.
Dedykowany CMS zalety
Być może korzystając z darmowego CMS-a, nie raz napotkałeś na rozwiązania, które wyglądały zupełnie inaczej, niż byś to sobie wyobrażał. Wdrożenie zmian wiązało się z wysokimi kosztami? Inaczej będzie, jeśli zdecydujesz się na dedykowany CMS. Oto jego zalety:
- Brak ograniczeń i elastyczność – programista zrealizuje wszystkie Twoje życzenia, o ile oczywiście będą one wykonalne. Rozwiązania zastosowane na stronie będą dokładnie takie, jakich wymagasz. W określonym czasie może być wdrożona niemal każda funkcja. Ograniczać mogą Cię tylko czas i pieniądze.
- Zwiększone bezpieczeństwo – popularne systemy CMS mają to do siebie, że stanowią atrakcyjny cel dla internetowych przestępców, którzy znają dziesiątki sposobów, żeby wykraść dane użytkowników czy przechwycić inne ważne informacje. Wystarczy dziura znaleziona w kodzie wtyczki, motywu czy w oprogramowaniu samego CMS-a. W momencie, kiedy w sieci pojawia się informacja o znalezionym błędzie, miliony stron na świecie mogą być już zainfekowane wirusami. W przypadku dedykowanego CMS-a ryzyko jest zdecydowanie mniejsze. Zerknij na poniższy wykres. Według danych Sucuri aż 90 proc. włamań w 2018 roku dotyczyło systemu WordPress. Na kolejnych miejscach znalazły się inne popularne darmowe CMS-y.
- Dokumentacja i wsparcie – w ramach realizacji zlecenia najczęściej możesz liczyć na pełną dokumentację i wsparcie ze strony firmy, która wykona system CMS. Zleceniobiorca powinien przekazać Ci instrukcję do systemu i przeprowadzić szkolenie z zakresu jego obsługi.
Dedykowany CMS wady
Poza zaletami, wybór dedykowanego CMS ma również minusy. Chodzi tutaj o takie kwestie jak:
- Czas realizacji projektu – jeśli wybierzesz stronę opartą na darmowym CMS-ie czy w modelu SaaS, to może być ona do Twojej dyspozycji nawet tego samego dnia. W przypadku dedykowanego projektu będzie to trwać zdecydowanie dłużej. Wiele rozwiązań programiści będą być może musieli tworzyć od zera, co tym bardziej wpłynie na czas realizacji. W przypadku zaawansowanych projektów uzyskanie oczekiwanego efektu może zająć nawet kilka miesięcy.
- Wyższe koszty – w przypadku darmowego CMS-a czy modelu SaaS opłaty są nieznaczne. Natomiast stworzenie od zera zaawansowanego projektu może wymagać wygospodarowania na taką inwestycję bardzo dużej kwoty. Ile konkretnie będziesz musiał zapłacić? Nie da się tego oszacować. Może to być kilka, a nawet kilkadziesiąt tysięcy lub więcej. Wpływ na cenę ma również to, na jaką agencję czy freelancera się zdecydujesz.
- Ryzyko problemów z realizacją – jeśli chcesz mieć dedykowanego CMS-a, to do realizacji projektu powinieneś znaleźć doświadczoną i renomowaną agencję czy programistę. Jeśli dokonasz niewłaściwego wyboru, może dojść do takiej sytuacji, że przyjdzie Ci nieustannie walczyć z kolejnymi błędami odnajdywanymi w systemie CMS. Prowadzenie strony będzie utrudnione, mimo że zainwestowałeś w system duże pieniądze.
- Przywiązanie do jednej firmy – prawie na pewno przy kolejnych realizacjach będziesz korzystać z usług programisty, który wykonał stronę. Jeśli współpraca nie będzie się układać, to możesz zdecydować się na inną firmę, ale wtedy pojawi się problem – dla nowego wykonawcy Twój CMS będzie anonimowy, a wdrożenie w nim zmian może wymagać poświęcenia więcej czasu niż w przypadku popularnych systemów. To może oznaczać wyższe koszty.
- Odpłatne modyfikacje – masz pomysł na wprowadzenie zmian na swoim dedykowanym CMS-ie? Żaden problem. Zlecasz realizację i programista najczęściej bez większych problemów ją wdroży. Jednak w przypadku darmowych systemów większość funkcji można uzyskać za pomocą bezpłatnych wtyczek, a nawet jeśli trzeba będzie za coś płacić, to zdecydowanie mniej.
- Brak darmowych aktualizacji – raczej nie będziesz mógł liczyć na bezpłatne aktualizacje. Wszelkie zmiany będą najczęściej odpłatne, poza tymi, które dotyczyć będą odnalezionych błędów. Zależy to jednak od zawartej umowy.
- Oczekiwanie na kolejne wdrożenia – kiedy zlecisz firmie jakieś zadanie, to musisz liczyć się z tym, że długo przyjdzie Ci czekać na jego realizację. W przypadku popularnych systemów CMS możesz przebierać w programistach, którzy potrzebne zmiany wdrożą ekspresowo.
- Brak uwzględnienia SEO - często zdarza się tak, że firmy IT tworząc strony, nie myślą zbyt o SEO, a bardziej skupiają się na prostocie i estetyce witryny. To powoduje, że praca z dedykowanym CMS-em staje się jeszcze większym wyzwaniem, gdyż agencja SEO musi wtedy wprowadzać duże i często kosztowne zmiany (które np. wymagają ingerencji w kod czy utworzenia dodatkowych modułów).
Indywidualny CMS – czy to dobry wybór?
Z naszego zestawienia wynika, że dedykowany CMS ma więcej wad, ale czy to oznacza, że lepiej zapomnieć o takim rozwiązaniu? Tylko niewielki procent wszystkich stron w sieci korzysta z autorskich systemów, ale decyzja o wyborze CMSa powinna zależeć od danego przypadku. Przede wszystkim analizę należy rozpocząć od tego, czy budżet, którym dysponujesz, będzie wystarczający na taką realizację. Żeby jednak firma była w stanie dokonać wyceny, musisz dosyć dokładnie określić swoje potrzeby. Kiedy warto zdecydować się na dedykowany CMS? Jeśli:
- Zależy Ci na autorskim oprogramowaniu.
- Korzystasz już z jakiegoś systemu CMS, ale chciałbyś w nim wprowadzić bardzo dużą ilość zmian.
- Inwestujesz w wieloletni projekt, który zamierzasz rozwijać.
- Realizujesz duży projekt i zależy Ci na konkretnych rozwiązaniach, których nie zapewniają darmowe CMS-y.
- Oczekujesz solidnego zabezpieczenia strony przed atakami cyberprzestępców.
Jeśli jednak zamierzasz założyć stronę firmową, serwis informacyjny czy mały sklep, to inwestycja w dedykowany system CMS może nie być opłacalna. Zadowalający efekt powinieneś uzyskać, korzystając z darmowych lub płatnych rozwiązań i ostatecznie kosztować Cię to będzie zdecydowanie mniej.